De expert

'Schaamte bevordert het herstel niet'

Een burn-out raakt niet alleen de individuele zorgmedewerker, maar ook het hele team. Daar moet veel meer aandacht voor komen, vindt Anouk ten Arve, programmamanager Gezond werken bij IZZ.

Foto Anouk ten Arve IZZ

Een burn-out is besmettelijk, wordt dan gezegd …

'Wat gebeurt er met een team als een collega uitvalt door een burn-out? Het zorgt voor onrust. Collega’s moeten diensten en taken overnemen. De werkdruk stijgt. Er komen tijdelijke krachten die ingewerkt moeten worden. Ook krijgen de achterblijvers te maken met gevoelens van bezorgdheid en onzekerheid. Hoe gaat het met mijn collega? Loop ik zelf ook risico? Mensen gaan aan zichzelf twijfelen en voelen zich kwetsbaar.’

Hoe voorkom je dat de rest van het team “besmet” wordt?

‘Praat erover in het team. Er is namelijk veel behoefte aan openheid én aan erkenning. Heb het vooral over emotioneel belastende situaties en over de hoeveelheid werk die je hebt. Stel vragen als: spelen deze onderwerpen ook in ons team? Hoe kunnen we dat bij elkaar signaleren? Uit het IZZ-ledenpanel blijkt dat drie op de vier zorgmedewerkers met een burn-out niet over hun klachten gesproken heeft met de leidinggevende. Terwijl het alles te maken heeft met het werk. Dat baart me grote zorgen.’

Stel, je ziet bij een collega tekenen van uitputting?

‘Veel zorgmedewerkers vinden het lastig om dit bij een collega aan te kaarten. Maar je bent geen leidinggevende die iemand aanspreekt op zijn functioneren. Het enige wat je doet is een collega naar zijn gezondheid vragen. Hij vindt dat misschien wel prettig om met jou te bespreken. Het is ook fijn als de teamsfeer zo is dat mensen zich vrij voelen om hun zorgen te delen. Helaas is dat niet altijd het geval.’

Speelt schaamte een rol?

‘Ik hoor medewerkers weleens zeggen dat ze die burn-out van hun collega hadden zien aankomen. Dan vraag ik me af waarom je dat niet eerder hebt besproken. Burn-outklachten delen of ernaar vragen is nog vaak uit den boze. Schaamte speelt daar zeker een rol bij. Sterker, mensen wachten zolang tot ze ook fysieke klachten krijgen. Dan zoeken ze hulp bij een fysiotherapeut, want dat ligt veel minder gevoelig. Maar daar komen ze erachter dat ze toch een psycholoog nodig hebben. Schaamte bevordert het herstel niet. Pas als je je zorgen en klachten deelt met collega’s en leidinggevende, kun je er samen achter komen wat de oorzaak is van je uitputtingsklachten.’

Wat kan een zorgmedewerker zelf doen om zo goed mogelijk te re-integreren?

Ga eens bij jezelf na wanneer het moment was dat je werk niet meer soepel liep. Bespreek dit en zoek samen naar een oplossing. Het is belangrijk dat er een goed contact is tussen jou en zowel je leidinggevende als je collega’s. Zodat je je vrij voelt om je ervaringen te delen en je grenzen aan te geven. Pak zelf de regie, schroom daar niet voor! Het is niet alleen goed voor je re-integratie, maar het werkt ook preventief. Vraag aan je leidinggevende om het thema burn-out op het teamoverleg te bespreken, zodat jullie ook van elkaar leren.

Wat doet IZZ?

Met onze aanpak InDialoog begeleiden we zorgorganisaties om thema's als werkdruk en burn-out bespreekbaar te maken. 

 

Schrijf je in voor de IZZ nieuwsbrief

Maandelijks het laatste nieuws over gezond werken in jouw mailbox!