Samen Werken aan Gezond Werken: bewustwording door dialoog
In de zorgsector staat het bevorderen van gezond werken al jaren hoog op de agenda. Ondanks talloze initiatieven om het ziekteverzuim terug te dringen, blijft het voor organisaties een uitdaging om het beleid effectief te implementeren. Daarom hebben het CAOP en Stichting IZZ hun krachten gebundeld om een uniforme aanpak te ontwikkelen voor zorgorganisaties: ‘Samen Werken aan Gezond Werken’. In de afgelopen anderhalf jaar zijn zes zorgorganisaties hiermee aan de slag gegaan. En met succes!
Samen Werken aan Gezond Werken richt zich op bewustwording voor gezond werken via dialoog. Met als ultieme doel een brede daling van het ziekteverzuim in de sector zorg en welzijn. Aan de pilot deden zes zorgorganisaties mee, waaronder Reinier de Graaf Gasthuis, Rivas Zorggroep, MUMC+, Koraal, Envida en Van Neynsel. De zes deelnemende organisaties die aan de slag zijn gegaan met de aanpak, zijn verspreid over verschillende zorgbranches. Irene van der Fels, onderzoeker bij Stichting IZZ, legt uit hoe ze te werk zijn gegaan. ‘Voor het werven van de zorgorganisaties hebben we ons eigen netwerk ingeschakeld. Uiteindelijk zijn de deelnemende zorginstanties mooi verdeeld over diverse zorgbranches, waaronder een VVT-organisatie, een UMC en een organisatie in de gehandicaptenzorg.’ Ivo Zuidervaart, adviseur arbeidsmarkt bij het CAOP, vult aan: ‘Tijdens de voorbereiding en analyse van het beleid bij de deelnemende organisaties, bleek het beleid voor gezond werken eigenlijk al heel goed te staan. Het beleidsverhaal was goed uitgewerkt en paste bij de visie van elke organisatie. Het probleem was alleen dat het beleid niet bij de medewerkers terechtkwam. Hoe vertaal je een goed organisatiebeleid voor gezond werken naar de werkvloer?’
Onze partners
‘Samen Werken aan Gezond werken’ is een samenwerking tussen Stichting IZZ en het CAOP, mede gefinancierd door Instituut Gak.
Het CAOP, een onafhankelijke stichting zonder winstoogmerk, verbindt wetenschap, beleid en praktijk. Met als doel om met gedeelde kennis en ervaringen maatschappelijke impact te maken op arbeidsgerelateerde vraagstukken.
Instituut Gak wil een bijdrage leveren aan de kwaliteit van de sociale zekerheid en de arbeidsmarkt in Nederland door het investeren in maatschappelijke projecten, onderzoek, leerstoelen en lectoraten.
Dialoogmethode om tot concrete oplossingen te komen
‘Samen Werken aan Gezond Werken’ gaat uit van de kennis van de medewerkers zelf. Zij staan dagelijks op de werkvloer en weten wat zij nodig hebben om gezond en vitaal aan het werk te blijven. Om een gezond werken-beleid te laten slagen, moeten alle lagen van de organisatie met elkaar samenwerken, legt Van der Fels uit. ‘We hebben de zes organisaties begeleid om zelf het hele dialoogproces te faciliteren en vorm te geven. IZZ heeft een dialoogmethode ontwikkeld waarin je vanuit verschillende principes gesprekken voert in teams, om tot concrete oplossingen te komen die helpen bij gezond werken.’
Aan de start van ‘Samen Werken aan Gezond Werken’ heeft elke organisatie een nulmeting uitgevoerd. Deze nulmeting bestond uit een vragenlijst over gezond werken en werkgeluk. ‘Hiermee hebben we geanalyseerd wat de trends zijn op het gebied van gezond werken. Waarom is gezond werken belangrijk? En tegen welke uitdagingen loop jij als medewerker aan?’, vertelt Zuidervaart. ‘In elke organisatie zijn gespreksleiders aangewezen. Zij hebben een training gevolgd vanuit het CAOP en IZZ om deze gesprekken zo goed mogelijk te begeleiden. Vervolgens zijn de teams gestructureerd met elkaar in gesprek gegaan. Uiteindelijk bleek de nulmeting een waardevol hulpmiddel om de gesprekken met de teams voor te bereiden.’
Ook bij onze organisatie is het ziekteverzuim helaas aan de hoge kant. Het streven om binnen drie jaar het verzuim met 25% terug te dringen was voor ons een belangrijke trigger om mee te doen.
Gezond werken weer in beeld bij medewerkers
Ouderenzorgorganisatie Van Neynsel uit ’s-Hertogenbosch is een van de zes organisaties die heeft deelgenomen aan de pilot. Astrid Kröll, HR-adviseur bij Van Neynsel, licht toe wat hen overtuigde om mee te doen: ‘Dit project paste heel goed bij ons huidige beleid op het gebied van duurzame inzetbaarheid en vitaliteit. Ook bij onze organisatie is het ziekteverzuim helaas aan de hoge kant. Het streven om binnen drie jaar het verzuim met 25% terug te dringen was voor ons een belangrijke trigger om mee te doen.’
Van Neynsel is met drie projectteams het traject ingegaan: een thuiszorgteam en twee intramurale teams (zorgverlening die plaatsvindt binnen de muren van een zorginstelling) van dezelfde locatie. De deelnemers uit de projectteams kijken positief terug op de gesprekken die ze met elkaar hebben gevoerd. ‘Ze voelden zich veilig tijdens de gesprekken met elkaar, maar ook tijdens het gesprek met de directeur welbevinden en zorg. Ons doel voor dit traject was om gezond werken weer top-of-mind bij onze medewerkers te krijgen. Dat is gelukt. Ik heb gemerkt dat de gesprekken echt een bepaalde bewustwording hebben gecreëerd. Daarnaast is deze manier van gesprekken voeren heel effectief om ook echt dingen gedaan te krijgen. Er ontstaan concrete actiepunten, die vervolgens weer kunnen worden besproken in ons managementteam.’
Samen werken aan gezond werken in zes stappen
Binnen de pilot ‘Samen Werken aan Gezond Werken’ is gewerkt aan een zes-stappenplan. Dit plan is gebaseerd op de tien succesfactoren voor het implementeren van een beleid voor gezond werken en op de jarenlange ervaring vanuit het CAOP en IZZ. Zuidervaart legt uit. ‘We hebben de belangrijkste inzichten uit de pilot samengevat in een overzichtelijke praatplaat. Met behulp van deze plaat en het 6-stappenplan kunnen organisaties zelf aan de slag met dialoogsessies. De praatplaat laat zien wat het oplevert als je op een bepaalde manier met elkaar in gesprek gaat. We hopen dat dit andere organisaties inspireert om zelf ook de onderlinge dialoog aan te gaan. En uiteraard staan wij klaar om ze daarbij te ondersteunen."
Welk advies hebben Zuidervaart en Van der Fels voor organisaties die zelf dialoogsessies over gezond werken willen organiseren? ‘Het beleid van boven naar beneden duwen, dat werkt niet. Met ‘Samen Werken aan Gezond Werken’ hebben we aangetoond dat je het hele team nodig hebt om echt iets te bereiken. Ga met elkaar dat gesprek aan. Probeer samen terug te gaan naar de essentie van gezond werken en houd het vooral klein en eenvoudig. Je zult zien dat je samen tot concrete oplossingen kunt komen.'
Aan de slag met ‘Samen Werken aan Gezond Werken’
Met behulp van het zes-stappenplan kun je binnen je eigen zorgorgansiatie zelf aan de slag met dialoogsessies. IZZ heeft jarenlange ervaring met het implementeren van een beleid voor gezond werken. We staan klaar om zorgorganisaties daarbij te ondersteunen. Neem contact op met Irene van der Fels via irene.vanderfels@stichtingizz.nl.