Door ICT minder regeldruk: het kán
De inzet van ICT zou de regeldruk voor zorgmedewerkers moeten verlagen. Toch blijft deze druk bestaan en neemt voor sommigen zelfs toe. ‘Een gemiste kans’, zegt PieterJan Hilbers, directeur bedrijfsvoering bij entrea lindenhout en al meer dan twintig jaar ervaren in het toepassen van software in de zorg.
‘ICT kan de regeldruk écht verlagen. Er is veel mogelijk als managers lef tonen en meer vertrouwen hebben in hun eigen medewerkers.’ In de praktijk blijkt dat ICT vooral wordt ingezet als vervanging van wat zorgmedewerkers eerst op papier deden. Denk aan elke vijf minuten registreren welke zorg je verleent, het invoeren van reiskosten en het bijhouden van werktijden. Kortom, zorgmedewerkers zijn veel tijd kwijt met het overtikken van informatie. Het werkproces zelf wordt er niet beter van.
Hilbers: ‘We kunnen ICT heel makkelijk veel slimmer laten werken. Stel dat je als zorgmedewerker op één dag op verschillende plekken moet zijn. In plaats van dat je dan aan het einde van de dag nog een halfuur kwijt bent aan het overtypen van je reiskosten, kun je je agenda ook koppelen aan een zorgsysteem. Dit systeem kan dan aan het einde van de dag je reiskostendeclaratie voor je klaar hebben staan. Zelf hoef je alleen nog maar op OK te klikken. Mogelijkheden als deze zijn er al lang en nemen onnodige druk weg bij zorgmedewerkers. Je moet ze alleen durven implementeren.’
Los het samen op
Als de mogelijkheden er zijn, waarom lijkt de ontwikkeling en invoering van slimme software voor de zorg dan zo langzaam te gaan? Hilbers: ‘Het idee dat een effectieve toepassing van belangrijke informatie leidend is, moet in de zorg nog landen. Bovendien is er weinig geld voor beschikbaar. Toch zie je dat zorgorganisaties steeds meer goede stappen zetten voor de inzet van ICT in de zorg. Zo is er tussen ziekenhuizen veel verbinding en kijken ze vaker samen naar wat goede ICT-oplossingen voor hun medewerkers zijn. In de ggz blijven daarentegen veel organisaties in hun eigen bubbel zitten. Zij zoeken weinig de samenwerking met elkaar op en vinden daarom telkens weer het wiel opnieuw uit. Dus gebruikt de ene ggz-instelling vermoedelijk al de software waar de andere naar op zoek is. Als je niet samenwerkt, ben je onnodig veel geld kwijt.
Digibeten bestaan niet meer
Daarnaast blijkt dat nogal wat managers weinig vertrouwen hebben in de technische vaardigheden van zorgmedewerkers. Regelmatig is dat een reden voor het niet willen investeren in software om de regeldruk te verlagen. Hilbers heeft meer dan eens gehoord dat zorgmanagers bang zijn dat hun medewerkers niet met nieuwe software kunnen omgaan. Een smoes, volgens Hilbers. ‘De manager vergeet misschien dat een groot gedeelte van zijn medewerkers dagelijks een smartphone gebruikt. Zij zitten net als veel andere mensen ook op sociale media, doen aan internetbankieren en skypen met familie. Als je dat kan, beschik je over meer dan voldoende vaardigheden om ook met nieuwe software op het werk om te gaan. Zeker als deze software ook nog eens goed afgestemd wordt op het makkelijker maken van het werk.’
Medewerkers enthousiasmeren
Besluit je als zorgmanager tot de ontwikkeling en implementatie van een nieuw zorgsysteem? Dan is de kans aanwezig dat niet alle zorgmedewerkers hier meteen enthousiast over zijn. Veranderingen kunnen op weerstand stuiten. Hilbers: ‘Vaak voelen zorgmedewerkers zich in eerste instantie niet gehoord bij dit soort ontwikkelingen. Het belangrijkste is daarom zorgmedewerkers te laten merken dat het nieuwe systeem hen echt gaat helpen bij hun werk.
Op deze manier weten de ontwikkelaars ook beter hoe ze het systeem gebruiksvriendelijk kunnen maken. Geef medewerkers vervolgens de tijd om zich de nieuwe software eigen te maken. Beloof ze ten slotte nooit gouden bergen. ICT in de zorg kan namelijk altijd beter, gaat nog vaak veranderen en is nooit klaar.’
Onbegrensde mogelijkheden met kunstmatige intelligentie
De mogelijkheden van hoe ICT zorgmedewerkers kan helpen, zijn onbegrensd. Zeker met behulp van kunstmatige intelligentie. Neem een behandelplan. Met ICT maak je voor een patiënt snel het beste behandelplan op basis van alle kennis die er wereldwijd is, inclusief de verwachte resultaten en een overzicht van alle kosten. Hilbers: ‘Er is zoveel kennis over onze gezondheid beschikbaar. Toch weten zelfs hele goede zorgmedewerkers niet welke kennis ze allemaal missen. Hoe mooi zou het niet zijn als we alle kennis met elkaar verbinden en voor iedereen beschikbaar stellen? Denk eens aan wat dit alleen al aan gezondheidswinst, tijd en geld kan opleveren. Kunstmatige intelligentie op een effectieve en veilige manier in de gezondheidszorg inzetten, wordt daarom onze grootste uitdaging.