Zzp'er of Zuid-Europeaan?

Zijn een of meer van jouw collega’s zzp’er? De kans is groot. Meer en meer zorgmedewerkers kiezen voor het bestaan als zelfstandige. Een op de tien is al zzp’er. Waarom? Je verdient algauw meer en je hebt meer vrijheid dan in loondienst. Zo heb je meer invloed op hoe je de zorg aan een patiënt verleent. Je beslist ook over je eigen werktijden, en of je bijvoorbeeld wel of niet nachtdiensten draait.

Nadelen

Maar er zijn ook enkele nadelen. Voor organisaties is inhuren duur. En ben je in vaste dienst, dan bestaat er een kans dat je door de vrijheid van collega-zzp’ers extra nachtdiensten draait. Van tevoren weet je ook niet hoe bekwaam een zzp-collega is. Dit kan leiden tot extra werkdruk en stress. En als je in een zelfsturend team met veel flexkrachten werkt, is het nauwelijks mogelijk aan teamontwikkeling te werken.

Sommige zorgorganisaties huren dan ook geen zzp’ers in. Zoals de Spoedeisende hulp van het VUmc. Teamleider Marjol Horselenberg: “We doen dit niet, omdat uitzendkrachten niet volledig inzetbaar zijn. Ze moeten ingewerkt worden en doen daarna ook eerder een beroep op een collega dan een vast teamlid. Daarnaast pakken ze geen taakoverstijgende zaken op. Op onze SEH kiezen we ervoor om met vaste krachten en daardoor een hecht team te werken. Nieuwe mensen leiden we continu op. Dit is een structurele oplossing om het jaarlijkse verloop op te vangen.”

Alternatief voor zzp 

Er zijn creatievere en ook duurzamere alternatieven voor het inhuren van zzp’ers. Een mogelijkheid die in Nederland nog niet vaak voorkomt, is zorgmedewerkers in het buitenland werven. Zorgbalans heeft die stap gezet in 2017. De ouderenzorgorganisatie telt inmiddels acht medewerkers uit Spanje en Italië. Ellen Winters is wijkverpleegkundige bij Zorgbalans in het team Haarlem-Noord. Zij heeft vanaf het begin haar buitenlandse collega’s begeleid. Ze zag het direct positief in. “Maar ik aarzelde ook wel, want ik wist niet hoe cliënten zouden reageren. Maar ze stalen meteen hun harten. Onze cliënten waren allen enthousiast. Ze zijn dan ook superlief voor de cliënten.” 

Het taalniveau van de eerste lichting viel wel flink tegen. “Het was soms met handen en voeten praten. Al zijn we er altijd uitgekomen.” De tweede lichting kon profiteren van de ervaring die Zorgbalans opdeed met de groep uit 2017. Ellen en enkele collega’s reisden naar Spanje om de groep van dit jaar te ontmoeten. Hier werden de Spaanse en Italiaanse verpleegkundigen voorbereid op hun nieuwe baan in Nederland. “We hebben kennisgemaakt, individuele gesprekken gevoerd en bij de taalcursus gezeten. Ze kregen een intensieve taalcursus van zes volle dagen in een week. Dat is een groot verschil met de eerste lichting. We merken dit ook goed aan de nieuwe groep die afgelopen augustus is gestart.”

Mondiger 

Zorgbalans werkt met zelforganiserende teams van tien à vijftien mensen. Hierin draaien de Zuid-Europese collega’s mee. Ellen: “Vooral de opvang in de eerste weken is heel belangrijk. We geven ze een welkom gevoel. We zorgen voor een huis en een fiets. En ook maatjes: privé doen we samen allerlei leuke dingen.” Een cultuurverschil dat Ellen duidelijk merkte is dat Nederlanders mondiger zijn. “Wij durven het te zeggen als we iets niet kunnen of iets niet vertrouwd aanvoelt. Zij doen dat niet en zeggen dat het geen probleem is. Ze zijn hiërarchischer ingesteld. De tweede groep hebben we al in Spanje op het hart gedrukt dat ze dit soort zaken gewoon kunnen bespreken in Nederland.” Inge Veenstra, directeur Wijkzorg bij Zorgbalans is heel tevreden en enthousiast over de Spaanse en Italiaanse collega’s: “Als we volgend jaar mensen tekortkomen, kijken we ook weer in het buitenland. Bij de start hadden we geen idee hoe onze cliënten de Spaanse en Italiaanse zorgmedewerkers zouden ontvangen. Maar ze zijn snel omarmd. Blijkbaar is de taal van liefdevolle zorg universeel.”

Volgens het ministerie van VWS zijn er 190.000 extra zorgmedewerkers nodig. Tot 2022 wordt een tekort verwacht van 100.000 zorgmedewerkers.

Bron: samenwerkingsverband SIGRA